Kadın ve Erkek Gömleklerinde Düğmeler Neden Farklı Tarafta? Yüzyıllardır Süren İlginç Gelenek!

Kadın gömlekleri sağdan sola, erkek gömlekleri soldan sağa düğmeleniyor. Peki neden? İşte tarih boyunca uzanan şaşırtıcı teoriler... Kadın ve erkek gömleklerindeki düğme yönünün neden farklı olduğu, yüzyıllardır merak edilen konulardan biri. Birçok kişi bu farkı 'alışılmış bir moda detayı' olarak görse de, aslında kökeni Orta Çağ'a ve toplumsal sınıf farklarına kadar uzanıyor.

Tarihçiler, erkek gömleklerinin düğmelerinin sol tarafta olmasının muhtemel nedenini askerî geleneklerle açıklıyor.
The Art of Chivalry: European Arms and Armor adlı eserde belirtildiği gibi, Orta Çağ zırhları iki katmandan oluşuyordu ve sol plaka, sağ plakanın üzerine geliyordu. Bu düzen, düşmanın mızrağının zırhın aralığından kaymasını önlüyordu.
Bu nedenle erkek giysilerinde, “sol düğme sağın üzerine” gelecek şekilde tasarım bir gelenek haline geldi.

Ayrıca insanların büyük çoğunluğunun sağ elini kullanması da bu tercihi güçlendirdi. Kılıçlarını sol taraflarında taşıyan askerler, giysilerinin sağ elle rahatça iliklenebilmesini tercih ediyordu.

Kadınlarda Tam Tersi: Hizmetçilerin Yardımıyla Giyinme Geleneği

Kadın gömlekleri ve elbiselerindeki düğmelerin sağdan sola doğru iliklenmesi ise farklı bir sosyal alışkanlıktan kaynaklanıyor.
13. ve 14. yüzyıllarda düğmeler, altın, gümüş ve fildişi gibi pahalı malzemelerden yapılır, zenginliğin bir göstergesi olarak kabul edilirdi.

O dönemde soylu kadınlar karmaşık kıyafetlerini genellikle kendileri değil, hizmetçilerin yardımıyla giyerdi. Bir başkası tarafından giydirilmek, düğme yönünün tersine çevrilmesini gerektiriyordu.
Yani kadın kıyafetleri, “karşıdan iliklenecek şekilde” tasarlandı ve bu gelenek zamanla standart hale geldi.

Diğer Teoriler: Emzirme ve At Binme Geleneği

Bazı tarihçiler, kadın giysilerindeki düğme yönünü pratik nedenlerle açıklıyor.
Kadınlar, bebeklerini genellikle sol kollarında tuttukları için sağ ellerini kullanarak gömleklerini açmaları daha kolay oluyordu. Bu da düğmelerin solda olmasını mantıklı kılıyordu.

Bir diğer teoriye göre ise, kadınlar tarih boyunca “yan eyerde” ata bindiği için (her iki bacağı da atın sol tarafındaydı), elbiselerdeki düğmelerin solda olması, rüzgârın giysinin içine girmesini engelliyordu.

???? Napolyon Teorisi: Efsane Ama Gerçek Değil

Popüler ama yanlış bir söylentiye göre, kadınların gömlekleri Napolyon Bonapart yüzünden ters yönde düğmelenmeye başladı.
Sözde, kadınlar Napolyon’un elini gömleğine soktuğu pozla alay ettikleri için Napolyon tüm kadın gömleklerinin ters tarafta düğmelenmesini emretmişti.
Ancak tarihçiler bu hikâyeyi tamamen reddediyor. Çünkü düğme düzeni, Napolyon’un döneminden çok önce zaten yerleşmişti.

???? Yüzyıllardır Değişmeyen Tasarım: Gelenek mi, Pratik mi?

Kesin nedeni bilinmese de, kadın ve erkek giysilerindeki bu fark, hem tarihî hem de sosyolojik bir miras olarak yaşamaya devam ediyor.
Bugün artık kimse düğmelerin yönünü sorgulamıyor; ancak her gömleği iliklerken, aslında yüzyıllar öncesinden gelen bir alışkanlığı sürdürüyoruz.