Kandilli'den marmara için kritik eşik: Deprem erken uyarıda 8.4 saniyelik başarı
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü (KRDAE), Marmara Bölgesi'nde kurulan modern istasyon ağıyla depremi hissedilmeden önce saniyeler içinde uyarı üretebilen yeni test sistemini duyurdu. 2025'teki Marmara depreminde ilk uyarı 8.4 saniyede geldi.
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü (KRDAE), Marmara Bölgesi’ndeki deprem erken uyarı altyapısında önemli bir aşamayı geride bırakarak, saniyeler düzeyinde uyarı üretebilen yeni nesil test sistemini kamuoyuna tanıttı.
KRDAE Müdürü Prof. Dr. Nurcan Meral Özel, yeni teknolojilerin deprem hissedilmeden önceki kritik birkaç saniyenin doğru kullanılmasını sağladığını vurgulayarak şu bilgileri paylaştı:
“Yeni istasyonlarımızla veri iletim gecikmesini 0.2 saniyeye kadar düşürdük. Marmara Denizi’nde meydana gelecek bir depremde sistem, istasyon yoğunluğuna bağlı olarak 6–9 saniye içinde uyarı üretebilecek kapasitededir. Bu süre; metroların durdurulması, gaz vanalarının kapatılması, hızlı trenlerin yavaşlatılması gibi otomatik güvenlik adımları için hayati önem taşır.”
8.4 Saniyelik Test Başarısı
02 Ekim 2025’te Marmara Denizi'nde meydana gelen Mw 5.0 büyüklüğündeki depremde yeni sistem, ilk uyarıyı 8.4 saniyede üreterek önemli bir test başarısı elde etti. Uyarı süresi, kullanıcıların deprem merkez üssüne uzaklıklarına göre değişiklik gösterebiliyor.
Bu sonuç, yeni algoritmaların sahadaki gerçek koşullarda da hızlı ve hassas şekilde çalıştığını ortaya koydu.
Modern Altyapı ve Yeni Nesil İstasyonlar
KRDAE’nin bölgedeki modernizasyon çalışmaları kapsamında:
Marmara Bölgesi'ne kurulan 30 yeni nesil kuvvetli yer hareketi istasyonu, veri iletim gecikmesini 0.2 saniyeye indirdi.
İlk sinyal en az 4 istasyonda algılandığında sistem, 6–9 saniye içinde deprem yeri ve büyüklüğünü hesaplayabiliyor.
Kullanılan yazılımlar, Avrupa ve Orta Amerika’da başarıyla test edilen uluslararası algoritmalardan oluşuyor.
Marmara İçin Hedef: 3–6 Saniyelik Uyarı
KRDAE’nin öncelikli hedeflerinden biri de Marmara Denizi tabanına gerçek zamanlı veri ileten sensörler yerleştirmek. Bu çalışma tamamlandığında erken uyarı süresinin 3–6 saniyeye kadar düşmesi planlanıyor.
Erken Uyarı Altyapısı Türkiye Geneline Yayılacak
Sistem hâlen test aşamasında olsa da, ağ modernizasyonu ve veri iletişim hızını artıran yatırımların tamamlanmasıyla Türkiye genelinde kullanılabilir hâle getirilmesi hedefleniyor.
25 Yıllık Deneyim: İstanbul Deprem Hızlı Müdahale ve Erken Uyarı Sistemi
Türkiye’deki erken uyarı çalışmalarının temeli, KRDAE’nin 1998’de başlattığı İstanbul Deprem Hızlı Müdahale ve Erken Uyarı Sistemi ile atıldı.
1999 Kocaeli ve Düzce depremlerinden önce hazırlanan proje, 5 Nisan 2001 tarihli Bakanlar Kurulu kararıyla resmen onaylandı ve İstanbul genelinde 100 Hızlı Müdahale İstasyonu ile 10 Erken Uyarı İstasyonu kuruldu.
Sistem bugün hâlâ aktif olarak kullanılıyor ve İstanbul’da meydana gelen depremlerde gerçek zamanlı sarsıntı ve hasar dağılımı haritaları üretip kritik kurumlarla paylaşıyor. Bu altyapı, Türkiye’nin erken uyarı çalışmalarında sahip olduğu 25 yılı aşkın bilgi birikiminin temelini oluşturuyor.